‘We know nothing. Certainty destroyes people’.
Athony Hopkins
In een fundamenteel niet-weten bestaan wij, mensen
Twijfels hebben. Niets zeker weten.
Ons er constant van bewust zijn dat we niets zeker kunnen weten.
Dat is de grootste humane en spirituele kant van het menszijn.
Dat is het wat de wereld nodig heeft:
kwetsbare leiders, kwetsbare religieuze leiders.
Twijfelen is inherent aan ons beperkt mens zijn.
In niet-weten bestaan wij.
De meest nobele manier van leven is leven in openheid,
in onzekerheid.
De meest hoogstaande godsdienst is de godsdienst
die het mysterie van God respecteert.
Zekerheid denken te hebben, is dodelijk en dodend
Wie zeker is, is afgesneden van het leven.
Wie zeker is, staat niet meer open voor het leven, voor anderen.
Wie zeker is, is dood.
Wie zelf zeker is, zal anderen bestrijden en zelfs vernietigen.
Ook godsdiensten (of godsdienstige mensen)
die beweren ‘zekere’ kennis te hebben,
kunnen dodelijk zijn.
In de mate dat ze zekerder zijn,
zijn ze dodelijker.
Wij, mensen, weten niet,
we leven met boven ons een wolk van niet-weten.
We kunnen nooit tot absolute of totale zekerheid komen
met ons menselijk analyseren.
Ook goddelijke openbaring schenkt de beperkte mens
geen absolute zekerheid.
Niemand heeft God ooit rechtstreeks gezien of gehoord.
In het niet-weten delen alle mensen, culturen en religies.
We zijn een mysterie voor onszelf.
We leven een leven dat ons overstijgt.
We zijn een onbegrijpelijke wonde en wonder.
De bevrijdende kracht van het besef van niet-weten
Het is mooi en deugddoend te leven
in het besef dat veel ons gegeven wordt,
dat we veel niet zelf kunnen maken of bepalen.
Het is bevrijdend voor onszelf en voor anderen
om onze kennis en eigen weten en zekerheden te relativeren.
Wij zijn maar een bijzonder klein onderdeel
in het immense grote geheel.
Ook ‘persoonlijk’ weten we zo weinig.
We zijn allen maar een stip in een oneindigheid.
Eindig en vergankelijk zijn we.
We zijn verre van oneindig.
We zijn ook niet zo uniek en bijzonder als we doorgaans denken.
We staan niet in het centrum van het leven en samenleven.
Onze eigen ego is de echte en grote vijand
Wie wel denkt centraal te staan in de samenlevingsopbouw
wordt juist gevaarlijk voor die samenleving.
Wie denkt de waarheid te kennen
en de weg te weten voor anderen, voor de samenleving
wil alle macht verwerven en wordt autoritair.
Ons ego is de echte en grote vijand.
Onze eigen zeker weten
is de gevaarlijkste kant in ons menszijn en in de samenleving.
Wie de relativiteit van het eigen weten en kunnen
niet meer ziet en de controle over zijn ego verliest,
kan gemakkelijk vervallen
in machtspolitiek, in graaicultuur en in - gruwelijk - geweld.
We zien het weer volop gebeuren vandaag.
Wie echter niet zeker is van zijn eigen groot gelijk,
zal respectvoller zijn voor anderen,
zal coöperatiever zijn,
zal zachtmoediger en vriendelijker zijn.
Geef ons leiders die niet-weten, die niet-zeker-zijn.
Want zekere, stoere leiders en maatschappelijke groepen
zijn zo dodelijk.
‘We know nothing.
Certainty destroyes people’.
Anthony Hopkins
Zie ook het boekje ‘Niemand heeft God ooit gezien’
van de Franse priester Maurice Bellet.
